idealcity_pl_106

Fotografie Wiktora Pentala i Henryka Makarewicza to wielopłaszczyznowy zapis pierwszych lat Nowej Huty, miasta pomyślanego i realizowanego jako całościowy koncept tak architektoniczny jak i społeczny. Choć zbiór jest dziełem zaledwie dwóch autorów przecinają się w nim zróżnicowane, reprezentujące odmienne perspektywy, spojrzenia a za tym – polityki pracy z obrazem.

Podobnie sam koncept urbanistyczny jak i społeczny Nowej Huty stanowi w dużej mierze wypadkową szeregu wcześniejszych koncepcji miejskich, począwszy od platońskich miast idealnych, poprzez inspiracje założeniami renesansowymi, kalki gestów urbanistycznych z czasów Haussmanowskiej przebudowy Paryża, koncepcji miast ogrodów czy przedwojennych socjalnych utopii krojonych ręką fabrykantów po równoległą do jej powstawania falę tzw. nowych miast.

Na tak skrojony kolaż fundamentów ideowych Nowej Huty nakładają się od jej początków kolejne zwroty polityczne, z których każdy otwierał możliwość dokonywania korekt w pierwotnych założeniach.
Dzięki nim, relatywnie szybko stała się specyficznym laboratorium, przechwyconym zarówno przez jej zespół projektowy na potrzeby testowej gry z architektonicznymi typologiami, jak i samych mieszkańców miasta, którzy weryfikując praktycznie od samego początku zaproponowane warunki, wymuszali istotne korekty na kreślonym odgórnie zarysie.

Dlatego, z perspektywy badacza szczególnie interesująca wydaje się nie tyle sama skala czy wizualna klasa zbioru Pentala i Makarewicza co jego interpretacyjna uniwersalność. Stanowi on nie tylko unikatowy zapis powstawania i ewolucji konkretnego nowego miasta, ale przez fakt, iż dedykowany jest wyjątkowo silnie nacechowanemu aksjologicznie ośrodkowi miejskiemu, staje się szczególnym narzędziownikiem, dzięki któremu nowohuckie doświadczenie może posłużyć jako zaczyn do szerzej zakrojonej refleksji wokół całościowych, totalnych konstruktów miejskich, w których inżynieria społeczna otrzymywała bezpośrednie wsparcie w szykowanych na jej użytek rozwiązaniach architektonicznych czy urbanistycznych.

Dekonstrukcja zbioru fotografii, stanowiących wypadkową krzyżujących się spojrzeń odgórnych, prywatnych jak i równoległych im reżimów estetycznych, inicjuje laboratorium prospektywnych scenariuszy ewolucji koncepcji miasta w przyszłości, tym razem kreślonych jednak z pozycji oddolnej.

kurator: Łukasz Trzciński

autorzy opracowań:

Stanisław Ruksza, Szymon Maliborski, Ewa Rossal, Katarzyna Trzeciak, Magdalena Ujma, Agata Cukierska, Dorota Jędruch, Dorota Leśniak-Rychlak, Marek Janczyk, Michał Wiśniewski, Marta Karpińska, Wojciech Nowicki, Łukasz Trzciński

artyści / głosy wspierające:

Yan Tomaszewski, Piotr Bujak, Paweł Kruk,
Jan Pfeiffer, Aleka Polis, Tomasz Fudala, Matej Vakula, Yan Kurz, Tomas Moravec, EBANO collective, Lukas Machalicky, Nina Fiocco, Krzysztof Maniak, Julita Wójcik, Aleksandra Wasilkowska, Tomasz Rakowski, Agnieszka Piksa&Vladimir Palibrk, Jaro Varga

inni autorzy: Katherine Lebow, Rosemary Wakeman, Joshua Freeman

tłumaczenia: Monika Ujma

Fundacja Imago Mundi we współpracy z:
Muzeum Historii Fotografii w Krakowie

repozytorium

logowanie

rejestracja

Jeśli jesteś artystą/tką, badaczem/badaczką, kuratorem/kuratorką, dziennikarzem/dziennikarką – zapraszamy do rejestracji w cyfrowym repozytorium i własnej pracy ze zbiorem.

rejestracja

o projekcie

zobacz

o projekcie

„Miasto Idealne – pierwsze lata Nowej Huty na fotografiach Wiktora Pentala i Henryka Makarewicza” realizowane jest dzięki dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020.

W ramach niniejszego działania digitalizacji (skanowanie, retusz, opracowanie plastyczne)
oraz opieka historyczna – na przestrzeni 2017 roku opracowaniu poddanych zostało 3 tysiące nowo wyselekcjonowanych obiektów z wyjątkowego archiwum obu fotografów. Wybrane fotografie dostępne są na niniejszym, dedykowanym portalu tematycznym jako część opracowań autorskich przygotowanych przez zaproszone indywidualności z pola kultury, jak również za pośrednictwem dedykowanego dla kolejnych badaczy repozytorium.

Założeniem działania jest nie tylko kompleksowe opracowanie i szerokie udostępnienie zbioru ale również zapewnienie stałej otwartości w poszukiwaniu jego znaczeń.

Wysokość dofinansowania z projektu z UE:
616 074,02 PLN

Wartość projektu: 724 792,97 PLN

Dofinansowano ze środków
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

repozytorium

logowanie

rejestracja

o projekcie

o projekcie

Geolokalizacja

Twoje notatki